Hồi kết của đồng tiền quyền lực nhất thế giới đã đến?

Đồng USD – đồng tiền từng được coi là “ngai vàng” của thế giới tài chính – đang có một nửa đầu năm 2025 tệ nhất trong gần bốn thập kỷ. Tính đến thời điểm hiện tại, chỉ số Dollar Index đã giảm gần 10%, đánh dấu mức tụt dốc mạnh nhất kể từ năm 1986. Điều gì đang thực sự diễn ra với đồng “bạc xanh”? Ai đang bán ra, và liệu đây chỉ là điều chỉnh ngắn hạn hay là tín hiệu cho một thời kỳ thoái trào của USD?

USD đang mất giá trên mọi mặt trận

Chỉ số Dollar Index – thước đo giá trị đồng USD so với một rổ gồm 6 đồng tiền chủ chốt khác, đã liên tục đi xuống trong suốt 6 tháng qua, chạm mức thấp nhất kể từ đầu 2022. So với euro, đồng USD đã giảm về mức 1,17, thấp nhất từ tháng 9/2021. Tỷ giá với đồng franc Thụy Sĩ và yên Nhật cũng không khả quan hơn.

Lý do? Không chỉ là vấn đề kinh tế. Theo phân tích từ JPMorgan và Bank of America, nhà đầu tư quốc tế đang giảm dần lượng tài sản định giá bằng USD, bao gồm cả cổ phiếu và trái phiếu Mỹ trong khi các yếu tố chính trị như sự can thiệp vào Fed và chính sách thuế, thương mại thiếu nhất quán càng khiến niềm tin bị bào mòn.

Ai đang âm thầm “xả hàng” USD?

Trái với suy nghĩ phổ biến rằng áp lực bán đến từ các nhà đầu tư Mỹ, các dữ liệu gần đây cho thấy chính nhà đầu tư nước ngoài, đặc biệt từ châu Âu và châu Á mới là lực lượng chính đứng sau làn sóng rút vốn khỏi tài sản USD. Các quỹ hưu trí và công ty bảo hiểm tại châu Âu đã hạ tỷ trọng tài sản bằng USD xuống mức thấp nhất kể từ 2022. Trong khi đó, các nhà đầu tư châu Á, nắm giữ gần 1/3 lượng trái phiếu Kho bạc Mỹ, đang tăng tốc phòng ngừa rủi ro với USD.

UBS ước tính rằng chỉ cần các quốc gia thuộc G10 giảm 5% tỷ trọng tài sản USD, sẽ có khoảng 670 tỷ USD bị bán ra. Đó không chỉ là một dòng tiền lớn, nó còn là một tín hiệu cảnh báo cho hệ sinh thái tài chính xoay quanh USD.

Chính trị hóa Fed và hệ lụy với niềm tin thị trường

Một trong những yếu tố then chốt làm USD suy yếu là nghi ngờ về tính độc lập của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed). Tổng thống Donald Trump đã nhiều lần công khai chỉ trích Chủ tịch Jerome Powell vì không hạ lãi suất đủ nhanh, và thậm chí tuyên bố sẽ sớm thay thế ông. Viễn cảnh một “shadow chair” – người được chỉ định nhưng chưa nhậm chức – đang dần hiện hữu và tạo ra cảm giác bất ổn trong giới đầu tư.

Trong môi trường mà lạm phát chưa hoàn toàn được kiểm soát, việc áp lực chính trị làm suy yếu vai trò của ngân hàng trung ương là điều mà thị trường toàn cầu không thể phớt lờ. Nó khiến USD mất đi một trong những điểm mạnh quan trọng nhất: sự tin cậy.

USD có đang mất vai trò thống trị toàn cầu?

Vẫn còn quá sớm để khẳng định USD đã hết thời. Tuy nhiên, các dấu hiệu gần đây cho thấy vị thế độc tôn của nó đang bị thách thức mạnh mẽ. Ngày càng nhiều ngân hàng trung ương đang tăng tỷ trọng nắm giữ euro, vàng, và nhân dân tệ trong danh mục dự trữ. Một khảo sát từ OMFIF chỉ ra rằng gần 40% ngân hàng trung ương toàn cầu đã hoặc đang cân nhắc giảm dự trữ USD.

Bên cạnh đó, việc các quốc gia lớn như Trung Quốc, Nga và các nước BRICS đẩy mạnh sử dụng đồng nội tệ trong giao dịch quốc tế cũng là một nhân tố không thể xem nhẹ.

Liệu đây là sự điều chỉnh tạm thời, hay là bước đầu của sự thoái vị?

Kịch bản USD mất giá mạnh không phải lần đầu xảy ra. Tuy nhiên, lần này khác ở chỗ sự suy yếu đang đi kèm với sự thay đổi cấu trúc về niềm tin, vai trò địa chính trị và chính sách điều hành kinh tế. Nếu Mỹ không thể duy trì được sự ổn định trong hoạch định chính sách và giữ vững uy tín của Fed, câu hỏi không còn là “khi nào USD phục hồi” mà là “ai sẽ thay thế nó làm trung tâm của hệ thống tài chính quốc tế?”

Kết luận

Đồng USD vẫn là đồng tiền được sử dụng nhiều nhất trong thương mại và tài sản đầu tư toàn cầu. Nhưng vai trò đó không còn bất biến. Trong thế giới tài chính hiện đại, sự tin tưởng và ổn định là thứ quyết định vị thế – và khi điều đó lung lay, mọi chuyện đều có thể xảy ra.

Hãy theo dõi các chỉ số kinh tế, động thái chính trị và dòng vốn quốc tế trên ứng dụng WikiFX – nơi cập nhật nhanh và chính xác nhất biến động toàn cầu.